Hayal Gücümüz....Çalışmalarına Katılmak İçin Tıklayınız..

DÜŞÜNCEYİ UYARAN TEKNİKLER İLE YAPTIĞIMIZ ÇALIŞMALAR

DÜŞÜNCEYİ UYARAN TEKNİKLER

           Öğrencilerin ilginç ve yaratıcı fikirlere ulaşmalarında karşılaştıkları zorluklarda yaratıcı düşüncelerinin uyarılması amacıyla farklı tekniklerden yararlanılabilir.

           Aşağıda sıralanan teknikler, öğrencilerin yaratıcı düşüncelerini ortaya çıkarmak amacıyla beyin fırtınası öncesinde 10’ar dakikalık kısa etkinlikler olarak uygulanabilir.

           1. Bir kitaptan rastgele kelime bulma

           Sınıfta bulunan herhangi bir ders kitabından faydalanılabilir. Kitabın herhangi bir sayfası açılarak rastgele bir kelime seçilir. Seçilen bu kelimeden beyin fırtınası ile somut bir nesneye ulaşılmaya çalışılır.

            Seçilen kelime bir nesne ismi de olabilir. Ulaşılan nesne hakkında değişik fikirler üretilerek nesneye farklı özellikler kazandırılmaya çalışılır. Nesneye yönelik değişiklik düşünceleri ile öğrenciler bir buluşa da gidebilirler. Nesnenin özelliklerini değiştirme, geliştirme düşünceleri aynı zamanda nesneye yönelik bir inovasyon çalışması olarak da kullanılabilir.

           Bu yolla öğrencilere olaylara ve nesnelere farklı bakış açıları kazandırılmaya çalışılır.

           2. Rastgele bir resimden yola çıkma

           Başlangıç noktası olarak herhangi bir kitap veya afişten bulunacak rastgele bir resimden yola çıkarak ilginç bir fikre ulaşılmaya çalışılır. Sınıfta bulunan herhangi bir kitaptan bulunan bir resim seçilir. Resim ile verilmeye çalışılan mesajların neler olabileceği ve resimden öğrencilerin ne anladığı hakkında bir beyin fırtınası yapılır.

           Verilen mesajlardan ve bu resim hakkında öğrencilerin ortaya koyduğu düşüncelerden yola çıkarak somut bir nesneye ulaşılmaya çalışılır. Yapılan bu çalışmayla öğrencilerde somut bir nesneye geçiş için gerekli düşünme ve becerilerin geliştirilmesi amaçlanır.

           3. Benzer durumlardan yola çıkma

           Çözümünde zorluk çekilen herhangi bir problem, benzeri problemlerin çözüm süreçleri örnek alınarak çözülür. Öğrencilere elde ettikleri tecrübeleri farklı alanlarda kullanabilmelerine yönelik beceri kazandırılmaya çalışılır.

           4. Konu hakkındaki gerçekleri ve bilgileri sıralama

           Herhangi bir nesne ele alınır. Seçilen nesne hakkında var olan bilgiler sıralanır. Daha sonra bu bilgilerden yola çıkılarak nesneye daha farklı özellikler kazandırılması amacıyla bir beyin fırtınası yapılır. Bu şekilde öğrencilerin var olan nesneler hakkındaki bilgilerini, farklı amaçlarla kullanabilme becerilerinin geliştirilmesi sağlanır.

           5. Tersi durumu düşünme

           Çözüm bekleyen bir sorun ele alınır. Daha sonra bu sorunun çözümü üzerinde sınıf içerisinde bir beyin fırtınası yapılır. Beyin fırtınası ile bir çözüme ulaşılamazsa seçilen sorunun tersi durum, çıkış noktası olarak ele alınarak beyin fırtınasına devam edilir.

           Bu şekilde öğrencilerin karşılaşılan bir problemin çözümünde farklı düşünceler oluşturabilme becerilerinin geliştirilmesi sağlanır. Örneğin; susuzluk problemi bir beyin fırtınasında çözüme ulaştırılamamışsa bu kez fazla suyun, bir problem olduğundan yola çıkılarak bir beyin fırtınası düzenlenir. 

           6. İki farklı sözcükten yola çıkma

           İki farklı sözcükten yola çıkılarak yeni veya yaratıcı bir fikre ulaşılır. Bu amaçla rastgele iki sözcük bulunur ve bu sözcükler arasında ortak bir ilişki kurulmaya çalışılır.

           Ortak ilişkilerin neler olabileceği hakkında bir beyin fırtınası yapılır, üretilen fikirlerden yola çıkarak farklı özelliklere sahip daha önce var olmayan ya da var olan bir nesneye farklı özellikler kazandırılmaya çalışılır. Örneğin; uçak ve halı sözcüklerinden uçan halı vb.

           7. Çözümden soruna gitme (tersine mühendislik)

           Çözümden soruna gitme yönteminde önce var olan bir çözüm ele alınır. Daha sonra bu çözümün hangi sorunların da çözümü olabileceği düşünülür. Bu şekilde bir çözümün birden fazla soruna çözüm getirebileceği düşüncesi öğrencilerde oluşturularak farklı teknoloji alanlarındaki gelişmelerin bütün teknoloji alanlarında değerlendirilmesi sağlanır. Bu şekilde öğrencilerde disiplinler arasında ilişki kurabilme ve bunları kullanabilme becerilerinin geliştirilmesi sağlanır.

           8. Farklı bir duruma girme

           Öğrencilerin çekingenlikten veya sosyal sınırlamalardan uzaklaşarak yeni düşünceler geliştirmeleri amaçlanır. Bu teknikte öğrenciler ele aldıkları bir soruna çözüm önerileri oluşturmak amacıyla,  bulundukları mevcut sosyal konum dışında bir kimliğe bürünerek çözüm önerileri geliştirirler. Sorunun ait olduğu çevre veya meslek dışında farklı bir çevrede veya meslekte olma durumlarını hayal ederek soruna çözüm önerileri geliştirirler. Bu şekilde öğrencilerde bir soruna çözüm bulmada farklı bakış açıları getirme becerilerinin geliştirilmesi sağlanır.

Çocuğunuzun yaratıcılığını nasıl geliştirebilirsiniz? Uzmanların bu konudaki önerileri şöyle...

ÇOCUĞUNUZUN YARATICILIĞINI NASIL GELİŞTİREBİLİRSİNİZ?

1- Bakın: Etrafınızdaki herşeye bakın. Ayrıntıları görmeye çalışın. Çocuğunuz gördüğü ayrıntıları biriktirecek ve yaratıcılıkları için saklayacaktır.

2- Yüksek Sesle Okuyun: Çocuğunuza masal, şiir ve hikayeler okuyun. Kelimelerin sınırları yoktur. Öykü dinlemek çocuğunuzun fantazi dünyasını zenginliklerle dolduracaktır. Öyküler, kelimeler çağrışım yaptırır. Böylece onun yaratıcılığını beslersiniz.

3- Çocuğunuzla Oyun Oynayın: Çocuğunuza sizinle birlikte oynayabileceği yetişkin oyunları almak yerine siz onunla çocuk oyunları oynayın. Özellikle oyuncak kutuları, yap-bozlar, tahta bloklar, boyama kalemleri, eski dergiler, artık kumaş ya da giysiler yaratıcı oyunlar üretebileceğiniz malzemelerdir.

 
4- Birlikte Yemek Pişirin: Çocuklar en çok yemeklerine dokunmaktan, onları tabaklarında evirip çevirmekten zevk alır. Çünkü bu onlara çok eğlenceli gelir. Onunla birlikte bir kek yapmak oldukça yaratıcı bir etkinlik olabilir.

5- Yeni şeyler öğrenin: Çocuklar hayatın her anını yeni şeyler öğrenerek geçirir. Siz de onlara katılın. Çocuğunuzun günlük tutmasını, fotoğraf çekmesini destekleyin. Böylece kendine güveni gelişecek ve iletişim kurmanın farklı yollarını öğrenecektir.

6- Televizyonu Kapatın: Televizyon programlarında eğitici şeyler olsa da genellikle televizyon zaman kaybıdır. Çocuğun düşünce  üretmek yerine pasif kalarak bir başkasının fikirlerini izlemesidir. En azından televizyon seyretme süresini kısıtlamak önemlidir.

7- Sorularına cevap verin: Çocukların en büyük öğrenme aracı sorularıdır. Ne? Neden? Nasıl? Kim? Ne zaman?... Çocukların sorularına hep cevap verin. Çünkü onlar aldıkları cevapları birleştirerek, bağlantı kurarak bilgi dağarcıklarını oluştururlar. Bu bilgiler de hayal güçlerini geliştirir.

8- Doğadan Faydalanın: Açık alan gezileri yaparak onun inceleme, keşif yapmasına fırsat tanıyın. Doğa yaratıcılığını geliştirmesini sağlayacak oyuncaklarla dolu.

9- Zaman Ayırın: İş yoğunluğu, yorgunluk zaman ayırmanıza engel olabilir. Ancak hergün sadece birkaç dakika bile çocuğunuz ve sizin için yeterli olabilir.

10- Yaratıcı Düşünmeyi Yaşam Biçimi Haline Getirin: Yaratıclık bir değerdir. Fikirlerinizin ve seçimlerinizin kıymetli olduğunu, ürünün değil sürecin önemli olduğunu gösterir.

Unutmayın ki dünya da en iyi öğrenenler, en iyi soruları soranlar, en faal ve en duyarlı olanlar çocuklardır. Çok basit şeylerden bile keyif alırlar. En olmaz dediğimiz birleştirmeleri yaparak bizi şaşırtırlar. Çocuklar risk almaya, zorlu deneyimlere katılmaya biz yetişkinlerden daha isteklidir. Sınırlı bir çerçevenin içinden görebildiği gibi o sınırın dışına da çıkıp bakabilir. Onları yargılamadan, fikirlerinde özgür bırakın. Çocuğunuzun yaratıcılığının gelişimine katkıda bulunun.

 
Cella BENCUYA
Psikolojik Danışman

Bireylerin yaratıcılıklarının çocukluktan başlayarak geliştirilmesi hakkında...

Günümüzde iyice karmaşıklaşan fiziksel ve sosyal çevredeki çeşitli problem durumlarının çözülebilmesi ve tüm bunlara uyum sağlanması açısından, bireylerin yaratıcılıklarının çocukluktan başlayarak geliştirilmesi, önemli bir eğitim amacı olarak kabul edilmektedir.

Yaratıcılık; her bireyde varolan ve insan yaşamının her bölümünde bulunabilen bir yeti, günlük yaşamdan bilimsel çalışmalara dek uzanan geniş bir alanı içine alan süreçler bütünü, bir tutum ve davranış biçimidir. En genel anlamıyla yaratıcılık; “bilinen şeylerden yeni bir şeyler çıkarmak, özgün bir senteze varmak, sorunlara yeni çözüm yolları bulmak, varlıklar ve olaylar arasında yeni ilişkiler kurmak ve böylece orijinal bir düşünce şeması içinde yeni yaşantı, deneyim, fikir ve ürünler ortaya koymak” şeklinde tanımlanabilir.

Eğitim sırasında yaratıcılığın gelişmesine önem verilmesinin nedeni, yalnızca çocuğun orijinal çözümlere ulaşmasını sağlamak değil; aynı zamanda doğuştan “boş bir kap” olmayan çocuğun, var olan potansiyelini gerçekleştirmesine olanak  sağlamaktır.

Yaratıcılık, her çocuğun doğasında vardır; ancak bazı çocuklar, diğerlerine göre daha yaratıcıdır. Yapılan araştırmalar, çok fazla oyuncağı olan çocukların yaratıcılıklarını yeterince kullanamadıklarını  göstermektedir. Çocuk -gereğinden fazla oyuncağa sahipse- zihnindeki ve hayallerindeki küçük dünyaya ulaşmak için hiçbir çaba harcamaz. Varsayın ki, şu anda istediğiniz her şeye sahipsiniz. Bu durumda yapacağınız iki şey var: Birincisi doyumsuzluk hissederek sahip olduklarınızın daha da fazlasını arzulamak; ikincisi ise sahip olduklarınız karşısında rahatlığa kapılıp tembelleşmek. Oysa öyle bir şey olmalı ki hem sizi ulaşmak istediklerinize motive etsin, hem de kendinizden bir şeyler katarak yenilikler yaratabilsin ve takdir edilsin. Bu, sizin özgüveninizi geliştirmez mi? Yaratıcılığın gelişmesi emek ister.

YARATICILIĞIN ORTAYA ÇIKMASINI ENGELLEYEN ANNE- BABA TUTUMLARI
Anne-babalar, zaman zaman çocuktaki yaratıcılığın ortaya çıkmasını engelleyen tutumlar sergilerler. Bunların başlıcaları şunlardır:
•    Çocuğun oyunlarına müdahale etmek.
•    Çocuğun yaptığı resim vb. faaliyetleri eleştirerek “Doğrusu budur.” demek.
•    Çocuğun hayal dünyasıyla alay etmek, onu küçümsemek.
•    Çocuğu hiç yeteneği olmayan bir yöne zorlamak, bu konuda ona baskı yapmak.
•    Çocuğu yaptıklarından dolayı sürekli eleştirmek ve onu doğrular- yanlışlar dünyasına hapsetmek.
•    Çocuğu belli kalıplara sokmaya çalışmak
 
YARATICILIĞI GELİŞTİRMEK İÇİN AİLE NELER YAPABİLİR?
Yaratıcılığın desteklenmesi, doğumdan itibaren başlamalıdır. Bu nedenle çocuğun ilk çevresi olan aile, daha sonra oyun ve okul çevresi ve diğer uyarıcılar (radyo, televizyon, dergiler vs) yaratıcılığın geliştirilmesinde etkilidir.
•    Anne, bebeği ne kadar küçük olursa olsun, onunla oynamalı; ona dokunmalı; onu sesli ve sessiz uyaranlarla tanıştırmalıdır. Çocuk için değişik dokularda ve renklerde kumaş toplar, dolgu bebekler, mobiller hazırlanmalıdır. Seçilecek oyuncaklar; onun duyularına hitap etmenin yanı sıra, yaş ve gelişim düzeyine uygun olmalı, yapılandırılmış oyuncaklar yerine kendi kendine yapıp bozarak takarak üst üste koyarak oynayabileceği ve yeni ürünler yaratabileceği nitelikte olmalıdır. Ona hazır örnekler sunmak yerine, gerektiği yerde yol göstermek şeklinde küçük yardımlarda bulunularak etkinliği desteklenmeli, olumlu model olunmalıdır.
 
•    Aile dışarıdan aldığı oyuncakları ve materyalleri çocuğa sunmanın yanı sıra evdeki ve çevresindeki malzemeleri kullanarak da yeni ürünler yaratmaya çocuğunu teşvik etmelidir. Bunun için, evde artık olarak nitelendirilecek plastik kutular, renkli dergi sayfaları, kapaklar, artık kumaş, eski giysiler vb. oyun malzemeleri olarak çocuğa sunulmalıdır.