
Ülkemizde Teknoloji ve Tasarım Dersi
Değerlendirme Raporu
Karşılaştığımız Sorunlar
Mesleki Sorunlarımıza Çareler
1-
Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği Bölümü
adı altında öğretmen yetiştiren devlet kurumun olmaması
seksenden fazla branştan alımlar yapılması
2-
İnovasyon hakkında gereken zihinsel
altyapının oluşturulması ve dersin kazanımlarını içselleştirmek
için erken yaşlarda bu dersin verilmemesi
3-
Teknoloji ve Tasarım İşliğinin veya işlik
yerine kullanılacak bir alanın bazı okullarda hazırlanmaması
4-
Sınıf mevcudu 25 i geçen öğrencilerin
gruplara ayrılmaması ve normların bundan dolayı eksik
hesaplanması. Aynı eğitim bölgesindeki okullarda ve şube sayısı
az olan okullarda Teknoloji ve Tasarım öğretmenlerinin verimli
kullanılmaması
5-
Teknoloji ve Tasarım’ın branş olarak
verebileceği ‘’Seçmeli Dersler’’ Olmasına Rağmen branşın isminin
geçmemesi
6-
Alan değişikliğinden aramıza yeni katılan
öğretmenlerimiz için uyum seminerleri
7-
Denetimler
8-
Sergilere, yarışmalara, MEB ulusal
projelerine katılım.
9-
Dersin altıncı yılı dolmasına rağmen
hala İş-teknik ders konularını işleyen öğretmenler.
10-
12 Yıllık Eğitim Sisteminde Teknoloji ve
Tasarım Dersinin Yeri Ve Önemi
1-
Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni
yetiştiren özel bir kurumun olmaması seksenden fazla bölümden
alınan öğretmenler arasında uygulama farklılıkları çıktığı için
sıkıntılar yaşanması. Bunu
önleyebilmek için Avrupada olduğu gibi Teknoloji ve Tasarım
Fakültesi kurulmalıdır. Eğitim Fakülteleri içinde Teknoloji ve
Tasarım bölümü açılmalıdır. Bunların hiç biri yapılmayacaksa
bile en azından bahsedilen bu seksen bölümde Teknoloji ve
Tasarım dersinin özü olan ‘‘İnovasyon,
Patent, Marka, Buluş’’ gibi dersler verilmelidir. Bu dersin
özünü ve önemini önce öğretmenlerimiz
fakültelerinde bu şekilde içselleştirdikten sonra derse
girmelidir.
2-
İnovasyon için Gereken Kültür ve
Anlayış küçük yaşlarda verilmeden ülkemizin gerçek zenginliği
olabilecek ‘’MARKA’’ lar çıkmaz. Bunun için gerek öğretmen gerek
altyapı gerek program bazında geliştirilmiş ve küçük yaş
gruplarına yayılmış bir Teknoloji Tasarım Dersi bu işlevi
üstlenecektir. 12 Yıllık Eğitimde Avrupa da olduğu gibi En
azından 5. Ve 6. Sınıflarda Teknoloji ve Tasarım dersi olmalıydı.
İnovasyon, farklı bir kültür ve
anlayış gerektirir. Bu farklı kültür ve anlayış, geniş bir
vizyona sahip, değişime ve gelişmeye açık bireylerle
oluşturulabilir. (Kaynak: Teknoloji ve Tasarım Öğretmen Kılavuz
Kitabı)
Farklı görmek: İnovasyon,
farklılaştırmaktır. Farklılaştırmak için farklı görmeyi öğrenmek
gerekir. “Farklı görmek” dünyaya, yapılana ve yapılacak işe
bakışı sorgulamayı öğrenmektir. Önemli inovasyon fırsatlarını
yakalamak ve tehditleri fırsata dönüştürmek farklı görmekle
mümkündür.
Risk almak: Tanımı
gereği inovasyon, yeniliklere ve değişime açık olmayı,
farklılıkları tercih etmeyi ve doğal olarak risk almayı
gerektirir. Başarılar kadar, belirsizliğin getirdiği
başırısızlıklar da inovasyon sürecinin bir parçasıdır. Bu
nedenle, inovasyon yapacak bireylerin risk almaya hazır olmaları,
öğrenmek ve gelişmek için başarısızlığı bir fırsat olarak
görmeleri gerekir. Ancak bunu yaparken, gereksiz risklerin
alınmaması ve riskin yönetilmesi büyük önem taşır.
Belirsizliklerin, risk yönetimindeki yetersizliklerden
kaynaklanmamasına dikkat edilmelidir.
Yaratıcılık: İnovasyon
fikirle başlar; bunun için mümkün olduğunca çok fikir
üretilmesini sağlamak gerekir. Yaratıcılık, fikir üretim
becerisiyle desteklenmeli ve farklı kavramlar arasında bağlantı
kurulmasını sağlamak için eğitim ve çalışmayla
güçlendirilmelidir. Yaratıcılık ve fikir üretme, her bireyin
görevi olmalıdır. Yaratıcılığı teşvik etmek için hiçbir zaman
hiçbir fikir eleştirilmemeli, yüksek düzeyde yaratıcılığı
destekleyen bir ortam oluşturulmalıdır.
Müşterinin değerini bilmek: Tüm
inovasyonların asıl hedefi müşteri için değer yaratmak olmalıdır.
Müşteri odaklılık, yani müşterilerle sürekli etkileşim hâlinde
olmak ve onların gereksinimlerini anlamak, inovasyon
fikirlerinin doğması ve gerçekleştirilmesi için en etkili yoldur.
Sorgulamak: İnovasyon
fikirlerinin çoğu merakla doğar. Bu nedenle bireylerin sorgulama
alışkanlığının gelişmesi sağlanmalıdır. “Neden?”, “Nasıl?”, “Neden
olmasın?”, “Neyi daha iyi yapabiliriz?” ve “Nasıl daha iyi
yapabiliriz?” gibi sorular herkes tarafından ne kadar çok
sorulursa bu sorulara verilen yanıtlarla organizasyon, ürünler
ve hizmetler o oranda farklılaşır ve değişir.
Başarısızlığı hoş görmek: İnovasyon,
risk almayı da beraberinde getirdiği için bazı durumlarda
başarısızlık kaçınılmaz olabilir. İnovasyon sürecinde de hata
yapmamak mümkün değildir. Tüm bireylerin inovasyon fikirleri
geliştirip inovasyon sürecine dâhil olduğu bir ortam
yaratabilmek için hataları cezalandırmayan bir kurumsal kültür
geliştirilmelidir.
İletişim: İnovasyonda
başarılı olabilmek için açık bir iletişim, bilgi, deneyim ve
fikir paylaşım ortamının oluşturulması gerekir. İnovasyon
sürecinde yaşanan başarısızlıkların çoğu yetersiz iletişim
sonucu ortaya çıkar. Bu nedenle, anlaşmazlıkların çözümünü,
iletişimin açıklığını ve sürekliliğini sağlayan mekanizmalar
geliştirip uygulanmalıdır.
İş birliği: İnovasyon
fikirleri genelde tek bir kişiden çıkar ama değerlendirmek ve
gerçekleştirmek için pek çok kişiye gereksinim vardır.
Dolayısıyla da inovasyon, ekip çalışması gerektirir. Bireyler
arasında etkileşimi kısıtlayıcı yaklaşımlar ve sadece kişisel
çabaları ödüllendiren teşvik sistemleri bu iş birliğini,
dolayısıyla inovasyonu baltalar.
Ağlar ve ilişkiler: İnovasyon,
güçlü ağların ve ilişkilerin varlığını gerektirir. Ne
kadar çok kişi ve kuruluşla temas halinde olunursa inovasyon
fikirlerinin doğması ve gelişmesi o kadar yüksek bir olasılıktır.
Öğrenme ve bilgi yönetimi: İnovasyon
döngüsünün en önemli adımlarından biri olan öğrenmenin
gerçekleşebilmesi ve inovasyonun en değerli kaynağı olan
bilginin başarıyla yönetilebilmesi çok önemlidir. Bu nedenle,
kişisel olarak öğrenilenleri kurumlara mal etmeyi sağlayan bir
süreç, yapı ve kültür geliştirilmelidir. Ayrıca bilgi yönetimine
önem vermeli ve bilgi yönetim tekniklerinin öğrenilerek
uygulanması sağlanmalıdır.
3-
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının
Teknoloji ve Tasarım Dersi Uygulama Esaslarına Göre;
5. Her okul programda belirlenen en
az bir mekânı, “Teknoloji ve Tasarım İşliği” olarak düzenler. İş
eğitimi alanlarına yönelik bir veya birden fazla işliği olan
okullar, var olan bu mekânları, “Teknoloji ve Tasarım İşliği”
olarak kabul edip kullanmaya devam eder. İşliği olmayan okullar,
kendi olanakları çerçevesinde ve ideal duruma yakın en az bir
mekânı, “Teknoloji ve Tasarım İşliği” olarak düzenler. Bu amaçla
bilgi teknolojileri sınıfları, çok amaçlı sınıflar, kütüphaneler
vb. mekânlar kullanılabilir.’’ olarak
belirtilmektedir.
Dersin başarı ile yürütülmesi için en önemli noktalardan birisi
donanımlı bir Teknoloji Tasarım İşliği’ dir. 6 yıllık meslek
hayatımda çeşitli görevlendirmeleri de sayarsak 6 okulda
çalıştım ve sadece 2 tanesinde Teknoloji ve Tasarım İşliği vardı.
İşliklerde kullanılmak üzere alınan araç-gereçlerde
öğrencilerden toplanılan para ile temin ediliyordu.
2012 Bilim ve Sanayi Yüksek Kurulunda Milli Eğitim
Bakanlığı ve TUBİTAK’ın aldığı ortak karar ile üzerinde AR-GE
çalışması yapılacak olan dersler grubuna Teknoloji ve Tasarım
Derside girdi. Bu girişimlerin kağıt üzerinde kalmadan MEB
bünyesindeki bu Teknoloji ve Tasarım işliklerin her okulda
olmasını ve BT sınıfları gibi daha donanımlı hale getirilmesini
istiyoruz.
4-
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının
Teknoloji ve Tasarım Dersi Uygulama Esaslarına Göre;
‘‘ 4. Teknoloji ve Tasarım Dersi
Öğretim Programı’nın hedeflenen amaçlara ulaşması için dersteki
öğrenci sayısı 25’i geçmemelidir. Öğrenci sayısı 25'ten fazla
olan sınıflar 20’yi geçmeyen gruplara ayrılır. Gruplardaki
öğrenci sayısı eşit olur. Bir başka ifade ile öğrenci sayısı
25>’e kadar olan sınıflar 1; 26–40 arası 2, 41 ve üzeri sınıflar
3 gruba ayrılır. Her gruptan bir öğretmen sorumlu olur ve
yılsonuna kadar aynı grupla programı yürüterek öğretimi
gerçekleştirir. Gruplardaki kız ve erkek öğrenci sayısı
dağılımının eşit olmasına dikkat edilir.
Bakanlığımız
bimer aracılığı ile Osman KESKİN’ öğretmenimizin sorduğu sorudan
aldığı cevaba göre; bölünen derse; 1.(birinci) öğretmenin
teknoloji ve tasarım branşından 2.(ikinci) öğretmenin Teknoloji
ve Tasarım branşı dışında başka branşta öğretmen girebilir mi?
Sorusuna, (‘Okulunuzda veya eğitim bölgenizdeki teknoloji ve
tasarım öğretmenleri derse girmelidir, aksi halde zümre
öğretmenleri ile yapılacak işbirliği ile herhangi bir branş
öğretmeninin derse girmesi mümkündür.’ Olarak görüş
bildirmiştir. Şube sayısının az olduğu okullarda gruplar
ve derslerin düzenlenmesinde ise ‘grup
oluşturmada esas olan sınıftaki öğrenci sayısıdır. Grup
oluşturmak için yeterli sayıda öğrenci olan sınıflar gruplara
ayrılır. Grupları okulun teknoloji ve tasarım öğretmeni ile aynı
eğitim bölgesinde bulunan başka bir okulun teknoloji ve tasarım
öğretmeni eş zamanlı olarak paylaşırlar. Uygun branş öğretmeni
bulunmadığı durumlarda okul idaresi ve ilçe milli eğitim
müdürlüğü gerekli tedbirleri alır.’
olarak belirtilmiştir.
Eksik norm hesabı yapılan
bir kurumda teknoloji ve tasarım dersi norm kadro sayısı düşük
gösterileceğinden bazı okullar tercih edilemeyecektir veya
tercih edilmek üzere sisteme açık olarak yansımayacaktır.
Atamalar yapıldıktan sonra bu durumun mahkemeye taşınması
durumunda illerde yapılacak atamaların iptali ve eğitim
öğretimin aksaması gibi birçok sıkıntılı durum oluşabilecektir.
2013-2014 Eğitim Öğretim yılından itibaren
sadece 7. Ve 8. Sınıflarda dersimizin olacağını düşünürsek
-bu yanlıştan dönüleceğini umuyoruz- üçte birimiz
norm fazlası olacağız. Sınıf öğretmenlerimizin başına
gelen norm fazlalığı riski Teknoloji Tasarım branşında da olacak.
Bu riski aza indirmek, öğrenci ve öğretmenlerimizin gelecekte
olabilecek muhtemel mağduriyetlerini önleyebilmek için;
Okullarımızda teknoloji ve tasarım dersi norm kadro
hesaplamasında teknoloji ve tasarım dersi uygulama esaslarında
belirtilen hususlara göre norm kadro hesaplanırken öğrenci grup
sayıları esas alınmasının sağlanması gerekmektedir.
5-
Eski seçmeli derslerden
olan ‘’Düşünme eğitimi’’ ne benzer bir konu olan ‘’Yaratıcılığı
Artıran Teknikleri’’ Kurgu kuşağında işlememize rağmen;
Yeni seçmeli derslerden olan ‘’Bilim
Uygulamaları’’ nı Kurgu ve Yapım kuşağında birebir yaparak
yaşayarak öğrenmemize üretmemize rağmen;
Yeni seçmeli derslerden olan ‘’Zeka
oyunları’’ nı çeşitli etkinliklerle Düzen ve Kurgu kuşağında
işlememize rağmen;
Bu seçmeli derslere girecek branşlar
arasında Teknoloji ve Tasarım Yoktur. Bunun düzeltilmesini
istiyoruz.
6-
Alan değişikliğinden aramıza yeni
katılan öğretmenlerimiz için uyum seminerleri zamanında
verilmeli. Teknoloji ve Tasarım dersinin mantığı uyum
seminerleri ile berabere yılın ilk konusu olan ‘’düzen kuşağı’’
bitmeden verilmelidir.
7-
Denetimlerin atölye şartlarına göre, düzen,
kurgu, yapım, inovasyon, patent, marka gibi konulara hakim
Eğitim Denetmenlerince yapılması gerekmektedir. Atölye
şartlarının iyileştirilmesi için ortak çalışmalar yapılmalıdır.
8-
Sergiler –Yarışmalar konusunda (İtec-
Eba-Sdz-Bbe vb.) okul, il ve ülke bazında destek verilmeli,
öğrenciler ve öğretmenler bu konuda teşvik edilmeli
9-
Dersin altıncı yılı dolmasına rağmen hala
İş-teknik ders konularını işleyen öğretmenler
uyarılmalı ve engel olunmalı, yetersizlik söz konusu ise kurs ve
seminer verilmeli.
10.--Teknoloji ve Tasarım Dersinin Önemi ve
Gerekliliği Hakkında www.ttdersi.itgo.com
da 2006 yılından itibaren yayınlanan yazılar.